Il trovatore (De Troubadour) is een opera in vier bedrijven van Giuseppe Verdi op een Italiaans libretto van Salvadore Cammarano, gebaseerd op het toneelstuk El Trovador (1836) van Antonio García Gutiérrez. Cammarano stierf medio 1852 voordat hij het libretto voltooide. Dit gaf de componist de kans om belangrijke herzieningen voor te stellen, die onder zijn leiding tot stand werden gebracht door de jonge librettist Leone Emanuele Bardare, en deze zijn grotendeels terug te zien in de uitbreiding van de rol van Leonora.
